Grammatica, Stijl & Spelling

Terug

De grammaticale verschillen tussen het Amerikaans Engels en het Brits-Engels zijn niet groot. Ze leiden zelden tot misverstanden. In de meeste hieronder genoemde voorbeelden is de BrE variant ook in het AmE toegestaan.

Daarnaast zijn de meeste grammaticale verschillen tussen BrE en AmE ook niet erg stabiel. Er vindt een voortdurende uitwisseling van grammaticale vormen en -constructies plaats, o.a. via het Internet.

Als een grammaticale constructie of woordcombinatie ‘Brits Engels’ wordt genoemd, wil dat niet zeggen dat het uitsluitend in het Brits Engels wordt gebruikt. Het betekent alleen dat deze woordcombinatie meer typerend is voor het Brits Engels dan het Amerikaans Engels.

Als een grammaticale vorm of een woordcombinatie met een asterisk (*) wordt aangeduid, dan behoort het tot de “gemeenschappelijke kern”, d.w.z. het is even kenmerkend voor het Brits als voor het Amerikaans Engels.

	Inhoud:	Contents:
1.	have / have got
2.	past simple / present perfect
3.	will/shall	would/should
4.	‘propredicate do’ / ‘do’ as substitute verb
5.	‘rhetorical’ tag questions
6.	subjunctive (aanvoegende wijs)
7.	regular/irregular verbs
8.	position of mid-sentence adverbs (bijwoorden)
9.	singular/plural with group nouns
10.	singular/plural: billion(s) / trillion(s)
11.	informal constructions
12.	date formats (British style / American style)

1. have / have got

BrE: have got / has got
(more usual in BrE than in AmE)

They’ve got an advantage over us.
Have they got a solution?

AmE: have/has (without ‘got’: used more often in AmE)

They have an advantage over us.
Do they have a solution

past simple / ‘resultative’ present perfect (with ‘just’ / ‘ever’ / ‘never’ / ‘yet’ / ‘already’)

BrE: present simple

I have just eaten my lunch.
Have you ever seen anything like that?

She has never seen anything like that before.

Have they finished their task yet?
They have already finished it.

AmE: past simple (present perfect is also possible)

I just ate my lunch.
Did you ever see anything like
that ?
She never saw anything like that
before.
Did they finish their task yet?
They already finished it.

will/shall (1st person singular/plural)

BrE:

I (we) will/shall go.
Shall I (we) go?

AmE:

I (we) will go.
Will/shall I (we) go?

would/should

BrE: ‘should’/’would’

I should/would not know.
I should/would be happy to help you.
I shouldn’t/wouldn’t do that if I were you.
I’m surprised they should/would do such a thing.

AmE: ‘would’

I would not know.*
I would be happy to help you.*
I wouldn’t do that if I were you.*
I’m surprised they would do such a thing.*

do (‘propredicate do’ / substitute verb)

BrE: ‘do’ as substitute verb

Has he visited our town? Yes, he has (done).

They talk louder than they should (do).

You should go and watch that programme. I may (do), if I have got the time.

AmE:

Has he visited our town. Yes, he has.
They talk louder than they should.
You should go and watch that program. I may if I have the time.

‘rhetorical’ tag question

Americans think of these tag-questions as characteristically British (John Algeo, 2006)

BrE:

punctuational tag question (benadrukt de voorafgaande zin):
That bus is never in time, is it?

peremptory tag question (geeft aan dat er over het voorafgaande geen discussie kan zijn):
She would say that, wouldn’t she?

antagonistic tag question (hiermee geeft de ‘spreker’ aan dat het voorafgaande, alhoewel oncontroleerbaar of voorheen onbekend, algemeen bekend had moeten zijn):
Well, I couldn’t see that, could I?

subjunctive

De subjunctive (= aanvoegende wijs) komt in AmE relatief veel voor om aan te geven dat iemand iets belangrijk of wenselijk vindt.

In BrE is de aanvoegende wijs ook acceptabel, naast twee andere grammaticale constructies die ongeveer even vaak in het Brits Engels voorkomen:
– should + hele werkwoord (ook acceptabel in AmE)
– de gewone persoonsvorm van het werkwoord (tegenwoordige of verleden tijd): zeldzaam in AmE

BrE (geen voorkeur):

It is important that it should be* / is ready in time.

We demanded that he should tell* / tells the truth.

The company requests that he should work* / works longer hours.
It was important that we should not arrive* /didn’t arrive late.
She suggests that I should not write* /don’t write so often.

AmE (voorkeur voor aanvoegende wijs):

It is important that it be* ready in time.
We demanded that he tell* the truth .
The company requests that he work* longer hours .
It was important that we not arrive* late.
She suggests that I not write* so often.

regular/irregular verbs

“A few regular verbs have an alternative past tense and past participle formed by adding t to the simple verb form (dream-dreamed / dream-dreamt. When these alternatives are available, American English tends to prefer the forms in ed (e.g. dreamed, learned, spelled) while British English tends to prefer the forms in t (dreamt, learnt, spelt)”

From: The Chicago Manual of Style, 2003, pp. 173-174)

BrE preferred forms:

burn-burnt-burnt
dive-dived-dived
dream-dreamt-dreamt
fit-fitted-fitted
get-got-got
kneel-knelt-knelt
(also:) lean-leant-leant
learn-learnt-learnt
plead-peaded-pleaded
prove-proved-proved(also:)
quit-quitted-quitted
saw-sawed-sawn (voorbeeld: a sawn-off shotgun, zie ook BBI)
shit – shit/shat/shitted – shit/shat/shitted
(also:) smell-smelt-smelt
sneak-sneaked-sneaked
(also:) spill-spilt-spilt
spit-spat-spat
(also:) spoil-spoilt-spoilt
sping-sprang-sprung
strike-struck-struck
thrive-throve-thriven
wed-wedded-wedded
wet-wetted-wetted

AmE preferred forms:

burn-burned-burned
(also:) dive-dove-dived
dreamed-dreamed-dreamed
(usually:) fit-fit-fit
get-got-gotten (= obtained)
(also:) kneel-kneeled-keeled
lean-leaned-leaned
learn-learned-learned
(also:) plead-pled-pled
(often:) prove-proved-proven
quit-quit-quit
(also:) saw-sawed-sawed (bijv. a sawed-off shotgun, zie ook BBI)
shit – shit (shat) – shit (shat)
smell-smelled-smelled
(colloq AmE:) sneak-snuck-snuck
spill-spilled-spilled
(also:) spit-spit-spit
spoil-spoiled-spoiled
(also:) spring-sprung-sprung
(also:) strike-struck-stricken
thrive-thrived-thrived
wed-wed-wed
wet-wet-wet

The BBI Combinatory Dictionary of English (3e editie, 2009) geeft de volgende Usage Note bij ‘fit‘:

“In BE the past and past participle of ‘fit’ are usually ‘fitted’.AE usually has ‘fit’ when the verb cannot be used in the passive form
BE: ‘The suit fitted me a year ago.’
AE: ’tThe suit fit me a year ago.’
BE: ‘She fitted right in with our crowd.’
AE: ‘She fit right in with our crowd.’

The BBI Combinatory Dictionary of English (3e editie, 2009) geeft de volgende Usage Note bij ‘get‘:

“In AE, the past participle of ’to get’ is usually ‘gotten’ : ’they’d gotten everything ready’.
In BE, it is ‘got’ – ’they’d got everything ready’.
(Note that ‘ill-gotten gains’ is CE [= Common English].)
However, CE does use ‘have got’: ‘he’s got work’; ‘I’ve got to go’.
Only BE uses ‘had got ’to form the past tense of this construction – ‘I’d got to do it yesterday’, ‘I had to do it yesterday’.
BE also has ‘he’d got work’, ‘he had work.”

position of ‘mid-sentence’ adverbs

BrE: the adverb usually comes before a one-part verb, after an auxilliary verb, and after am/is/are/was were, unless there is special emphasis.

AmE: the adverb often comes before an auxilliary verb and am/is/are/was/were, even when there is no emphasis.

I have never admitted defeat.
It will probably be appreciated.
The news is certainly welcome.
We are now trying to find the right answer.
Personal skills are also taught.

I never have admitted defeat.
It probably will be appreciated.
The news certainly is welcome.
We now are trying to find the right answer.
Personal skills also are taught.

(AmE) voorbeelden van zinsconstructies waarbij het modale bijwoord (always, never, etc.) vóór het eerste hulpwerkwoord staat:
– There’s a whole list of things I never should have done. (John D. MacDonald, The Turquoise Lament, chapter 5)
– If I’d checked the luggage through, it never would have made it. (John D. MacDonald, The Turquoise Lament, chapter 5)
– [E]xactly how you picked a number (…) he never could figure out. (Tom Wolfe, A Man in Full, chapter 3)
– I never can remember it. (Tom Wolfe, A Man in Full, chapter 14)
– He never could remember what one did with parameters. (Tom Wolfe, A Man in Full, chapter 25)
– And you never can tell where an Irishman will put his heart. (Max Brand, Troubl Kid, chapter 6)
– Blake Ollinger was a man he never could like. (L.P. Holmes, Apache Desert, chapter 2)In bovenstaande zinnen lijkt toch wel sprake te zijn van extra nadruk op het bijwoord. Vergelijk de volgende regelmatige (AmE) zinsconstructies:
– The spell of this country was in his blood now and would never leave him. (..) Pete Orick (…) would never come out of that river alive. (L.P. Holmes, Apache Desert, chapter 2)
– I could never have done it. (L.P. Holmes, Apache Desert, chapter 3)N.B.
(AmE) voorbeelden van zinsconstructies waarbij het modale bijwoord never, door meerdere hulpwerkwoorden wordt voorafgegaan:
– She should have never left him alone. (Nancy Taylor Rosenberg, Interest of Justice, chapter 13)
– I would have never known. (Nancy Taylor Rosenberg, Interest of Justice, chapter 26)
– She should have never mentioned the car. (Nancy Taylor Rosenberg, Buried Evidence, chapter 2)
– You would have never gone home with me. (Nancy Taylor Rosenberg, Buried Evidence, chapter 4)
– I should have never told you about your father’s problems. (Nancy Taylor Rosenberg, Buried Evidence, chapter 13)
– The stupid courts should have never let him out of prison. (Nancy Taylor Rosenberg, Buried Evidence, chapter 20)
– They could have never survived. (Nancy Taylor Rosenberg, Buried Evidence, chapter 21)
– Without them she would have never been able to continue to function. (Nancy Taylor Rosenberg, Buried Evidence, chapter 27)
– The three court officer were staring at her so hard Herbert could have taken a walk and they would have never noticed. (Tom Wolfe, Bonfire of the Vanities, chapter 5)
– When you’re a teacher and you see a child (…) reach (…) a level that child would have never reached without you, there’s satisfaction. (Tom Wolfe, I Am Charlotte Simmons, chapter 1)
– It must have actually been a worktable. (Tom Wolfe, I Am Charlotte Simmons, chapter 27)
– She would have never known she had slept at all (…). (Tom Wolfe, I Am Charlotte Simmons, chapter 27)
Deze positie van het bijwoord never is uitzonderlijk, ook in AmE, en wordt zelden in de stijl- en grammaticaboeken genoemd. John Algeo (British or American English?, hoofdstuk 6.4, pagina 149) geeft één voorbeeld van een dergelijke zinsconstructie met het modale bijwoord always, in een journalistieke context:
– He had previously been always negotiating with Islamic Jihad. > 1987 Jan. 27 BBC1 Morning News.

singular / plural verb forms with group nouns (family, management, police, team, etc.)

BrE: plural if the members of the group are meant

The team play well.
The management are discussing the problem.
The police are trying to control the riot
The family are celebrating Christmas at home.

AmE: usually singular

The team plays well.
The management is discussing the problem.
The police is trying to control the riot.
The family is celebrating Christmas at home.

plural: billion(s) / trillion(s)

BrE:

two billions, seven trillions, etc.

Maar:
four hundred*, two thousand*, three million*, etc.

Note:
one hundred and sixty-two*
two thousand and three*
etc.

AmE:

two billion, four trillion, etc.

Note:
one hundred sixty-two
two thousand three
etc.

informal alternatives in AmE

BrE

It’s really good.
Come and take some food.
Go and see your accountant.
Let’s not do that.(formal) / Don’t let’s do that. (informal).* (IntE)
He gave it to her.(formal) / He gave it her. (informal)
Write to me next week.

AmE (informal alternatives)

It’s real good.
Come take some food
Go see your accountant.
Let’s not do that. (formal) / (also:) Let’s don’t do that. (informal)
He gave it to her. (formal) / He gave her it. (informal)
Write to me next week. / Write me next week.

Voorbeelden (AmE) go see/ go figure / go check / etc.:
–Go check the kids. – Buddy sits and refuses to come eat. – Let’s go get a beer. – She’s waiting for me to come get her. – I need to go speak to Kipler. (John Grisham, The Rainmaker)
– I’ll run get mine. (John Grisham, The Street Lawyer)
– Go figure. (John Grisham, The Confession)
– “I’ll go get the urn. ” (…) I can come and get it when I’m ready to leave. (John D. MacDonald, The Green Ripper, chapter 8)
– Let’s go eat. (John D. MacDonald, The Quick Red Fox, chapter 10)
– (…) then I can go gather up your little friend. (John D. MacDonald, Nightmare in Pink, chapter 12)
– Go find out. (John D. MacDonald, Pale Gray for Guilt, chapter 16)
– There was enough time to go check it out. (John D. MacDonald, Bright Orange for the Shroud, chapter 11)
– Could you remember something you have to go do? (John D. MacDonald, One Fearful Yellow Eye, chapter 3)
– I’ll come get you. (John D. MacDonald, Condominium, chapter 5)
– I should go get a receipt. (John D. MacDonald, Condominium, chapter 21)

Zie OALD:

‘must’:
‘have to‘ is (meer gebruikelijk in AmE dan in BrE).
In BrE is er een verschil in betekenis (‘must‘: mening van de spreker)

‘need’:
(AmE) need to, don’t need to, etc. ook vaak om ‘objectieve noodzaak’ aan te geven.
Dus i.p.v. (BrE/AmE) have to / don’t have to, etc.
OALD: (“to speak about what is necessary rather than about what you must do”)
(BrE) need: kan ook als hulpwerkwoord worden gebruikt (bijv.: “You needn’t come”).

‘older’:
vergelijk ‘elder’/’eldest’ in BrE i.g.v. familieleden (niet meer in informeel spraakgebruik)

‘one’:
vergelijk these ones / those ones (ongebruikelijk in BrE, en niet gebruikt in AmE)

The BBI Combinatory Dictionary of English (3e editie, 2009) geeft de volgende Usage Note bij ‘must’/’can’t‘:
“AE has ’their coats are still here, so they must not have left yet’.
BE prefers ’their coats are still here, so they can’t have left yet.”

date formats (British style / American style)
Britse stijl (dag -maand-jaar) / Amerikaanse stijl (maand-dag-jaar)

Volgens The Cambridge Guide to English Usage (Pam Peters, 2004) is de “Britse stijl” (dag-maand-jaar) de meest gangbare vorm in zowel Groot Britannië als Australië, en wordt in Canada de “Britse stijl” naast de “Amerikaanse stijl” (maand-dag-jaar) gebruikt. De “Britse stijl” (dag-maand-jaar) is duidelijker is, en komt minder rommelig over, omdat er geen komma’s nodig zijn. De Amerikaanse stijlgids The Chicago Manual of Style (2003) geeft aan dat de maand-dag-jaar-notatie in de VS weliswaar de gangbare vorm is, maar wijst erop dat “the day-month-year style (…) will eliminate clutter“.Het Amerikaanse stijlboek Garner’s Dictionary of Legal Usage (3e editie, 2011) vermeldt op dit punt:
“One may unimpeachably write either August 8, 2010 or 8 Aug. 2010. The latter, the BE method which is also used in the American military – is often better in prose, for it takes no comma. “The Oxford Guide to Canadian English Usage (2001) vermeldt:
“[In CanE] two styles of dates are currently used (…): July 1, 1962, (…) 1 July 1962. The second style, originally British and now becoming more popular in Canada and the United States, requires no commas. One style should be used consistently thoughout one piece of writing. “In officiële/formele teksten moet de maand altijd voluit of afgekort in letters worden vermeld om verwarring te voorkomen:
“The all numerical style of writing dates (5/10/99 etc.) should not be used in formal writing for practical as well as aesthetic reasons. Whereas in American usage the first numeral refers to the month and the second to the day, in the usage of other English-speaking countries and of most European languages it is the other way around. (…) In text, therefore, the full date should always be spelled out. (…) In documentation and in tables, if numerous dates occur, months may be abbreviated, and the day-month-year form, requiring no punctuation, may be neater (e.g. 5 Oct. 2003)” (The Chicago Manual of Style, 2003)

Tip:
In Amerikaanse teksten is het gebruik van de komma tussen de dag en het jaar verplicht.
Dit in tegenstelling tot het gebruik van de “Amerikaanse stijl” in Britse teksten waarin de komma moet worden weggelaten (zie hieronder de citaten uit de stijlboeken van The Guardian en The Economist).

Ondanks de bezwaren die in stijlboeken worden aangevoerd tegen het gebruik van de Amerikaanse stijl, blijkt dat de Amerikaanse stijl ook buiten de VS en Canada veel wordt gebruikt, waardoor het des te belangrijker wordt de maand altijd in letters te vermelden.

De “Amerikaanse stijl” wordt bijvoorbeeld gebruikt in Britse kranten en tijdschriften zoals The Times, The Financial Times, The Daily Mail, The Mail on Sunday, The Metro, Daily Express, Sunday Mirror, The Sunday Telegraph. En in Britse tijdschriften zoals: The Economist, Esquire, Time Out.

De stijlboeken van The Times (The Times Style and Usage Guide) en The Economist (The Economist Style Guide, 11e editie, 2015) bevelen de keuze voor het maand-dag-jaar-format expliciet aan:
– “Month-date-year, in that order, with no commas.” (The Economist Style Guide)
– “Monday, April 18, 1994 (never 18th April).” (The Times Style and Usage Guide)

Het stijlboek van de Britse krant The Guardian (The Guardian Stylebook, 2004) volgde tot voor kort ook de “Amerikaanse stijl” en verdedigde haar keuze als volgt:
– “January 1 2000 (no commas); it is occasionally alleged that putting month before date is an Americanism – in which case it should be pointed out that this has been our style since the first issue of the Manchester Guardian on May 5 1821.”

De Britse kranten The Guardian, The Observer, The Daily Telegraph, The Sunday Telegraph Magazine, The Independent, en The Independent on Sunday volg(d)en de Britse stijl.

In de Ierse Republiek kiezen de grote nationale kranten The Irish Times, The Sunday Times, en The Sunday Independent voor de Britse stijl. Daarentegen kiest de op weekdagen verschijnende Irish Independent voor de Britse stijl, en is de Sunday Independent weinig consequent in haar handhaving van de Amerikaanse stijl (beide stijlen worden door elkaar gebruikt).

In Canada kiezen alle grote nationale kranten en tijdschriften (The Globe and Mail, The National Post, etc.) voor de Amerikaanse stijl (maand-dag-jaar).

In Australië kiezen grote nationale kranten als The Sidney Morning Herald, The Australian, The Sunday Age en The Courier Mail allemaal voor de Amerikaanse stijl, evenals tijdschriften als The Weekend Inquirer, Queensland Country Life, en The Stock Journal. Het tijdschrift Australian Geographic kiest echter voor de Britse stijl (dag-maand-jaar).

Tip:
Bovengenoemde Australische praktijk, waarbij de Amerikaanse stijl veelvuldig wordt gebruikt, is in tegenspraak met de waarneming/aanbeveling die in The Cambridge Guide to Australian English Usage (2e editie, 2007, “Australia’s 21st century writing reference” with “advice based on current usage”) wordt gedaan: The order [day-month-year] is “the order for dates in Australia and Britain”. (page 197)

Engelstalige kranten in India, zoals The Hindustan Times, The Times of India, en The Bombay Times, en tijdschriften als Stardust, Time Out Mumbai, en Mumbai City Info kiezen ook voor de Amerikaanse stijl. Maar bijvoorbeeld de Sunday Indian kiest voor de Britse stijl.

In China kiest de Engelstalige krant The China Daily voor de Amerikaanse stijl, en The Shanghai Daily voor de Britse stijl.

De Engelstalige krant in Malta, The Malta Independent, kiest voor de Britse stijl.

Opvallend is dat de jaarverslagen van ondernemingen met een thuisbasis op het Europese Continent, zolas Agfa Gevaert (België), Euro Disney S.C.A. (Frankrijk), Christian Dior (Frankrijk), Rodamco Europe (Nederland), en Aegon (Nederland) in hun Engelstalige jaarverslagen voor de Amerikaanse stijl kiezen. Zelfs het Nederlands-Britse bedrijf Royal Dutch Shell, met een hoofdkantoor in Londen, kiest voor de Amerikaanse stijl.

De uitzondering is het Nederlandse bedrijf Getronics, dat in haar jaarverslag voor de (duidelijkere) Britse stijl kiest (bijv. “1 March 2006”)

De jaarverslagen van grote beursgenoteerde Britse ondernemingen zoals Trinity Mirror plc, Punch Taverns plc, Pearson Group, Scottish Power, National Grid, London Associated Properties PLC, Rugby Estates Plc, en British American Tobacco (BAT) kiezen allemaal consequent voor de Britse stijl.

In zakelijke (formele) contexten is de (Britse 0f Amerikaanse) stijl waarbij een rangtelwoord (1st, 2nd, 3rd, 4th, etc.) wordt gebruikt inmiddels verouderd. In de jaren-80 kwam dit nog wel regelmatig voor. Bijvoorbeeld in de jaarverslagen van Bass Limited (“29th January 1981”, “as at 1st December 1980”, etc.) of van Matthew Brown (“27th September 1980”, etc.)

Tip:
Stijlboeken wijzen zo nu en dan op de mogelijkheid om een Romeinse cijfer als aanduiding voor de maand te gebruiken als een afgekorte notatie van datums gewenst is. Bijvoorbeeld 2.viii.88 (= 2 augustus 1988). Deze stijl, die volgens de stijlboeken traditioneel “in sommige Europese landen” gangbaar is, leidt niet tot de misverstanden die kunnen ontstaan bij de notatie 2.8.88 (Britse stijl) of 8.2.88 (Amerikaanse stijl).

American & British spelling

	inhoud / contents
	BrE	AmE
1.	-ise	-ize
2.	-ce	-se
3.	-our	-or
4.	-re	-er
5.	-l	-ll
6.	-ll, etc.	-l, etc.
7.	-gue, -ough, etc.	–g, -ow, etc.
8.	en-	in-
9.	ae/oe	e

1. –ise/–ize

Voorbeelden:

organiseren
specialiseren
analyseren
zich verontschuldigen
etc.

BrE:–ise (-ize is also acceptable)

organise
specialise
analyse
apologise
etc.

AmE:–ize

organize
specialize
analyze
apologize
etc.

Uitzonderingen: -ise in BrE and AmE:

arise (opstaan), advertise (adverteren), comprise (omvatten), advise (adviseren), revise (herzien), exercise / practise (oefenen), enterprise (ondernemen), despise (verachten), supervise (toezicht houden), surprise (verrassen), etc. (totaal circa 40 werkwoorden, zie ook Garner)

N.B: use a dictionary when in doubt.

Opmerking uit Garner’s Dictionary of Legal Usage (3e editie, 2011):

“In AmE, -ize is more usual than in BrE, in which -ise is more common. But even in BrE, -ize is preferred to -ise in which either form of the suffix may appear.”

(AmE) practice zowel voor werkwoord als zelfstandig naamwoord

(BrE) practise
(BrE) practice

(AmE) practice
(AmE) practice

oefenen (werkwoord)
oefening (zelfst. naamwoord)

Voorbeelden (AmE) practice als werkwoord èn zelfstandig naamwoord:
– At practice, she was sullen and distracted. (…) “I don’t want to practice batting today”, she said. (…) The other girls need practice too. (…)” (Nancy Taylor Rosenberg, Mitigating Circumstances, chapter 27)
– He began to practice on the milk-pen calf. (…) His job was to see that common practices were honored (…). (John D. MacDonald, The Green Ripper, chapter 27)

2. –ce / –se

Voorbeelden:

verdediging
overtreding
vergunning

BrE (-ce)

defence
offence
licence

AmE (-se)

defense
offense
license

3. –our / –or

Voorbeelden:

gedrag
arbeid
kleur
eer
buren
haven
(1) matrijs, mal, (2) schimmel

BrE (-our)

behaviour
labour
colour
honour
neighbours
harbour
mould

AmE (-or)

behavior
labor
color
honor
neighbors
harbor
mold

4. –re / –er

Voorbeelden

centrum
theater
liter
meter
kilometer

Uitzondering:
(electriciteits/parkeeer/etc.)meter

BrE (-re)

centre
theatre
litre
metre
kilometre

meter

AmE (-er)

center
theater
liter
meter
kilometer

meter

5. -l / -ll

Voorbeelden:

vervullen
distilleren
verafschuwen
inschrijven (op school)
inboezemen
boeien
termijn (afbetaling)
bekwaam, vaardig
etc.

BrE (-l)

fulfil
distil
appal
enrol
instil
enthral
instalment
skilful
etc.

AmE (-ll)

fulfill
distill
appall
enroll
instill
enthrall
installment
skillful
etc.

N.B.
Deze spellingsregel kent veel uitzonderingen. Zie Fowlers Modern English Usage (2004):

“The 20c. has witnessed much shuffling and reshuffling of -l and -ll in the simple form of a good many verbs. A fairly safe guide is to use annul, appal, befall, distil, enrol, enthral, extol, fulfil, install, and instil in BrE, and annul, appall, befall, distill, enroll, enthrall, extol, fulfill, install, and instill in AmE. But, truth to tell, no firm rule can be applied. All of these words, except anul and befall may turn up with either -l or -ll in good sources in either country.”

“Before -ment, the usual spellings are anulment, enrolment, enthralment, extolment, fulfilment, instalment, and instilment in BrE; and anulment, enrollment, enthrallment, extolment, fulfillment, installment, and instillment in AmE. But forms with single -l are often found in good AmE sources for the words listed here with -ll.”

6. “l” verdubbeld na een klinker in een onbeklemtoonde eindlettergreep in Brits-Engels

In het Amerikaans-Engels (AmE) verdubbel je deze ‘l’ niet. Ook bij andere onbeklemtoonde eindmedeklinkers komt dit verschil tussen BrE en AmE voor.

Let op: als de laatste lettergreep wél beklemtoond is, verdubbel je een laatste enkele medeklinker altijd, dus ook de ‘ll’ in het Amerikaans-Engels (voorbeelden: compel, compelled, compelling / annul, anulled, annulling).

Voorbeelden:

travel
label
counsel

dial
cruel

BrE (-ll-)

traveller, travelling, travelled
labeller, labelling, labelled
counseller, counselling, counselled
dialler, dialling, dialled
crueller, cruellest

AmE (-l-)

traveler, traveling, traveled
labeler, labeling, labeled
counseler, counseling, counseled
dialer, dialing, dialed

crueler, cruelest

Uitzondering:
parallel (= parallel lopen)

(BrE & AmE)
paralleling, paralleled

Soms ook:

nutmeg (= ‘poorten’)
program

kidnap

BrE (-gg-, mm-, -pp-, -ss-, -tt-)
nutmegging, nutmegged
programmer, programming, programmed
kidnapper, kidnapping, kidnapped

AmE (-g-, -m-, -p-, -s-, -t-)

(also:) programer, programing, programed
(also:) kidnaper, kidnaping, kidnaped

Let ook op:

-g-/-gg-
Fowler’s Modern English Usage (2004) laat zien dat deze regel m.b.t. “doubling of consonants with suffixes” ook geldt voor -g-/-gg-:

“words [of more than one syllable] not stressed on the last syllable do not double the last consonant on adding -ed, -ing, -er, -est, or -y, unless the consonant is l or g“.

Dus: sandbagged, zigzagged, bootlegging, leapfrogged, humbugged.

Ook voor andere medeklinkers gelden uitzonderingen:

“The words that most frequently break loose and appear with a double consonant are benefitted, -ing (under the influence of fitted, -ing), leafletted, -ing, and focussed, -ing; but it is better to keep to the basic rule in these words too. inputting, outputting, and worshipping, -ing, -er, on the other hand, always show a double consonant in BrE, as do kidnapped, -ing, -ing, -er, but AmE often shows a single p in kidnaped, worshiped, and related forms.”

-m-/-mm-
“Exceptions are words that end in what is perceived as a word (bedimmed, hornrimmed, overcramming) or that end in -gram (diagram: diagramatic, monogram: monogrammed).

-p-/-pp-

“[Words] also double the p if, like handicap, kidnap, and bebop, the final [unstressed] syllable is fully pronounced, as opposed to the obscure vowel (…), or if, like horsewhip and sideslip, they are composed with a monosyllable. The main exceptions are worshipped, worshipper, etc. (but worshiped, etc. in AmE), and (occasionally in AmE) kidnaped, kidnaper, etc. “

-s-/-ss-
Werkwoorden van meer dan één lettergreep met een onbeklemtoonde laatste lettergreep eindigend op -s gedragen zich volgens de algemene regel (dus géén verdubbeling van de slotmedeklinker), behalve in het woord ‘focus‘: “the inflected forms of the verb [focus] are properly focused, focuses, focusing, but forms with -ss- are used by many printers and publishers.” Ook het werkwoord ‘nonplus‘ (= perplex doen staan, in verlegenheid brengen) wordt in het BrE vervoegd als nonplussed / nonplussing, “but the second ‘s’ is often absent in AmE“: nonplused / nonplusing.

Let op: zelfstandige naamwoorden eindigend op een -s krijgen volgens de regel nooit een verdubbeling van de medeklinker voorafgaand aan de meervoudsvorm -es. In dit verband kent het Amerikaans-Engels een uitzondering (een valse analogie met de verdubbeling van een enkele medeklinker na een beklemtoonde lettergreep in werkwoorden) waarbij ook de -s in het meervoud van ‘bus‘ (met één beklemtoonde lettergreep) wordt verdubbeld tot (AmE) ‘busses‘ (vgl. BrE: ‘buses’). Deze onregelmatige Amerikaanse spelling ‘busses‘ lijkt overigens op z’n retour (zie bijv. Time).
(AmE) busses is nu een alternatieve spelling van (AmE/BrE) buses.

Voorbeelden (AmE) buses / busses:
– “You meet strange people (…) on busses. (…) I met people had nowhere to go, they’d ride busses, and hang around stations until they got kicked out. (Elmore Leonard, Be Cool, chapter 15)
– Blowing his horn, (…) gunning it past the diesel noise of tour buses (…) (Elmore Leonard, Glitz, chapter 2)
–

-t-/-tt-
“It is inconsistent to double the -t- in the past tenses of two- or three-syllabled words, though such forms as benefitted, cosetted, plumetted, and targetted are not infrequently found in standard sources.

The recommended forms for three special cases (esp. in the language of computers) are formatting (…), formatted (…); inputting (…), inputted or input (…); outputting (…), outputted or output (…).”

7. De Amerikaanse vereenvoudiging van de Britse spellingen met –gue, -ough, etc.

Voorbeelden:

catalogus
dialoog
analoog
pedagoog
betaalcheque
ploeg(landbouwwerktuig)
schets,tocht
ijkstok,peilstok,(druk)meter
specialiteit
juwelen
zwavel
sulfaat
aluminium
sceptisch
schijf
programma
(lucht)band
overhevelen,aftappen
pyjama
oordeel
verdieping
gezellig
grijs
nabestaande,afhankelijke
snor
herkomst (van object, e.d.)
knutselen, dhz-en, aanrommelen
stalknecht (in herberg)
kieskeurig, muggezifterig, etc.

BrE

catalogue
dialogue
analogue
pedagogue*
cheque
plough
draught
gauge
speciality
jewellery
sulphor
sulphate
aluminium
sceptic
disc
program(me)
tyre
syphon
pyjamas
judgement, judgment (jur.)
story
cosy
grey
dependant
moustache
provenance
potter
ostler
pernickety*

AmE

catalog
dialog
analog
(also:) pedagog
check
plow
draft
gage
specialty
jewelry
sulfor
sulfate
aluminum
skeptic
disk
program (BrE ook: computer …)
tire
siphon
pajamas
judgment
storey
cozy
gray
dependent
mustache
provenience
putter
hostler
(also:) persnickety

N.B.
(BrE) pedagogue: heeft licht negatieve associatie met druktemakerij en pedanterie.
(AmE) pedagog(ue): heeft een neutrale betekenis: onderwijzer, opvoedkundige, pedagoog (zie ook Fowler’s Modern English Usage, 2004)

8. en- / in-

BrE

endorse (= onderschrijven, steunen)
enquire (= informeren, inlichtingen inwinnen)
enquiry (= verzoek om informatie)
inquire = onderzoeken
inquiry = onderzoek

AmE

indorse (= onderschrijven, steunen)
inquire (= informeren, onderzoeken)

inquiry (= verzoek om informatie, onderzoek)

Historische voetnoot:

De voorvoegsels (prefixes) “en-/in-” aan het begin van werkwoorden in het Brits-Engels zijn in de loop van de tijd vrschillend gebruikt. In vroeger tijden (bijv. in de 19e eeuw) werd de voorvoegsels “en- / in- ” of “em- / im-” bijvoorbeeld gebruikt in de volgende gevallen:
– “a small enclosed garden” (Cruchley’s Guide, 1831); maar in dezelfde publicatie ook: “[ Apsley House is] inclosed by a rich Bronzed palisade”(p. 124), en “[Devonshire House has] a brick wall in front, inclosing the court yard” (p. 125); “[The London Stone is] now imbedded in St. Swithin’s Church”
– “a donation of ten guineas at once (…) intitles the subscriber to two copies of each publication”( Picture of London for 1806, p. 213)
– “the necessity (…) will insure it that favourable reception (…)” (Picture for London)
– “how much is this feeling encreased when (…) it is discovered that (…) “(Picture of London for 1806, p. 301), “an inclosure“(p. 309)
– “To insure complete success ….”(Richard Phillips on the Office of Sheriff, 1812, p. 171)

9. BrE ‘ae’/’oe’ = AmE ‘e’

Voorbeelden:

(BrE) anaesthaesia – (AmE) anesthesia
(BrE) ceasarian – (AmE) cesarian
(BrE) diarrhoea – (AmE) diarrhea
(BrE) encyclopaedia – (AmE) encyclopedia
(BrE) foetus – (AmE) fetus
(BrE) manoeuvre – (AmE) maneuvre
(BrE) orthopaedics – (AmE) orthopedics

Ook:
(BrE soms:) mediaeval – (AmE) medieval*
(BrE) aesthetics* – (AmE soms:) esthetics
(BrE) archaeology* – (AmE soms) archeology
(BrE) caesura* – (AmE soms:) cesura

Let op:
aeroplane (AmE: airplane)

Punctuation & hyphens / Interpunctie & verbindingstreepjes

	inhoud / contents
1.	comma in enumerations (opsommingen)
2.	dots in abbreviations (afkortingen)
3.	dots & colons in time (uren/minuten)
4.	quotation marks (aanhalingstekens)
5.	hyphen (verbindingstreepje)

comma before the last item in an enumeration (= opsomming)

BrE: no comma before last item

We close on Saturday, Sunday and public holidays.

AmE: comma before last item

We close on Saturday, Sunday, and public holidays.

dots in abbreviations:

“A rule fairly consistently observed in British English is that an abbreviation composed of the first and last letters of a word does not require aperiod; others may or may not use one.”
(From: Mighty Fine Words, 2003, Orin Hargreaves)

Use a dictionary or stylebook to make sure what the preferred abbreviation is.

AmE generally uses dots, even when the last letter of an abbreviation is the last letter of the full word (Mr. Johnson / Dr. Johnson) or when the abbreviation does not exist as a full word at all (Mrs. Johnson / Ms. Johnson).

Examples:

BrE: no dot

Mr /Mrs / Ms / Dr Johnson
NB
PS
Jr
Sr
Inc

AmE: dot

Mr./Mrs./Ms./Dr. Johnson
N.B.
P.S.
Jr.
Sr.
Inc.

dots or colons (in expressions of time)

Note the use of commas or colons in the (BrE) salutation (AmE) greeting of BrE and AmE letter-writing.

BrE: dot

BrE uses dots (punten), and also tends to leave out spaces and dots when am (ante meridiem) or pm (post meridiem) are added.

24.00 hours
13.45 hours
1.45pm
9.30am

AmE: colon

AmE uses colons (dubbele punten). Dots are generally added in a.m. and p.m. preceded by a space.

24:00 hours
13:15 hours
1:45 p.m.
9:30 a.m.

Tips & dilemma’s:
In AmE, the alternative notations am/pm and AM/PM, or even A.M./P.M. are used as well.
Bijvoorbeeld in het tijdschrift The New Yorker – 9:15 A.M., etc. But at least it’s used consistently.
In the tourist brochure I Love New York, however, there is no such consistency. So lower-case alongside upper-case letters, with and without periods, and with or without spaces are used indiscriminately (- 9:00 A.M. – 9 AM – 9am – 9 am). This should be avoided.

quotation marks (= quotes)

BrE prefers ‘single quotes’
(‘single inverted commas’)

BrE use ‘double quotes’ for quotes witin quotes.
BrE typically puts commas and full stops outside a closing quotation mark.

Example:

‘Let’s not use the word “cool” too often’, he said.

AmE prefers ‘double quotes’

AmE use ‘single quotes’ for quotes witin quotes.
AmE typically puts commas and periods inside a closing quotation mark.

Example:

“Let’s not use the word ‘cool’ too often,” he said.

hyphen (verbindingsstreepje):

“American English is generally far quicker and more ready to adopt solid compounds, and to eliminate hyphens, than is British English (…).”

“A general pattern prevails in which American English is more ready to go from open to closed once usage has been established, foregoing the hyphen stage altogether; and for British English to go immediately to a hyphenated form and never depart from it. But this is not afast rule, and dictionary consultation is the only remedy for doubters (…).”

From: Mighty Fine Words, Hargreaves, 2003, pp.30, 31

BrE uses hyphens more frequently than AmE to indicate that two nouns form a fixed combination.

But, there are no hard and fast rules, so you may want to use a dictionary when in doubt (e.g. for BrE: Oxford or Collins; for AmE Webster’s Dictionary). Note: BrE ‘in so far’, ‘per cent’, but AmE ‘insofar’, ‘percent’!

BrE examples (hyphenated):

running-mate
oil-tanker

BrE examples (hyphenated):

co-operation
co-ordination
south-west
film-maker
night-time

AmE examples (open):

running mate
oil tanker

AmE examples (closed):

cooperation
coordination
southwest
filmmaker
nighttime

verbindingsstreepje aan het eind van de regel (hyphenation at end-lines)

BrE: woordafbrekingen vinden bij voorkeur plaats op basis van de betekenis en etymologische oorsprong van woordbestandsdelen.

AmE: woordafbrekingen vinden voornamelijk plaats op basis van bij elkaar horende klanken in de uitspraak. Als gevolg van de invloed van Amerikaanse computersoftware neemt deze Amerikaanse praktijk ook in het Brits-Engels toe.
Voorbeeld: (BrE) know-ledge / (AmE) knowl-edge

Zie ook Fowler’s Modern English Usage (2004):

“British practice has tended to emphasize morphological structure and word origin (as in triumph/ant), and American practice has tended to give greater weight to pronunciation (compare trium-/phant). … (…) American practice is likely to become more influential in British English as more and more software for word-processing programs is imported across the Atlantic”.