idiomen & woordcombinaties
Ned. | BrE | AmE |
---|---|---|
wie A zegt, moet ook B zeggen (note 13) | in for a penny, in for a pound | in for a dime, in for a dollar |
helemaal achteraan bungelen (= at the tail end of sth) (zie ook: BBI) | be at the fag end (of sth.) | be at the tag end* (of sth) |
aangenaam!, aangename kennismaking! | Pleased to meet you! | Nice meeting you! |
de aap komt uit de mouw (de) | the fat is in the fire | the cat is out of the bag |
al draagt een aap een gouden ring, het is en blijft een lelijk ding | ------ | put lipstick on a pig, ... it's still a pig (Turow, Reversible Errors, ch 7) |
een addertje onder het gras | snag | catch |
afkloppen | touch wood | knock on wood |
in het allerslechtste geval, als alles tegen zit | if the worst comes to the worst | if worse/worst comes to worst |
rotte appel (in de mand) (zie ook: BBI) | bad apple* | (ook:) rotten tomato |
appels en peren (vergelijken) | chalk and cheese | apples and oranges |
iets op de lange baan schuiven | kick sth. into the long grass | kick the can down the road |
een ballonnetje oplaten (= test the waters) | fly a kite | send up a trial balloon |
zo bang als een wezel zijn | can't/couldn't say boo to a goose | can't/couldn't say boo to anyone |
volgens Bartjens | according to Cocker | according to Hoyle/Günter |
op het verkeerde been zetten, in verlegenheid brengen (zie ook: BBI) | bowl/throw sb. a googly (from: cricket idiom) | throw (pitch) sb. a curve (from: baseball idiom) |
je beste dagen gehad hebben | be past one's sell-by date | be past one's prime |
de bietenbrug op(gaan), in de penarie zitten | up the junction, in a cleft stick, bunkered, snookered, up a gumtree (zie ook: BBI) | in a tough spot, in a fix, up the creek, up the wazoo, (up shit creek without a paddle), up a tree (zie ook: BBI) |
Niet zo bijdehand graag! | Don't come the acid with me! | Don't be a wise guy! |
het bijltje erbij neergooien | cry sth off | call sth off |
Binnen! | Come in! | Come! |
bloednerveus | like a cat on hot bricks | like a cat on a hot tin roof* |
de bloemetjes buiten zetten (zie: "aan de boemel gaan" (note 28) | ||
uit de bocht vliegen (fig.) | fly/go off at a tangent | go off on a tangent |
buiten je boekje gaan | (be) out of order | (be) out of line |
volgens het boekje werken (zie ook: BBI) | do sth. by numbers | do sth by the numbers |
boerenverstand, gezond verstand | common sense* | (ook: ) horse sense |
een bok schieten, een flater slaan (zie ook: BBI) | drop a brick, drop a clanger | (to) blunder* |
het hoog in de bol hebben (zie ook: BBI) | to have a swollen head | to have a swelled head* |
ruwe bolster, blanke pit | a rough diamond | a man with the bark on |
de bokkenpruik op hebben | have a cob on | have a burr up the butt |
door de bomen het bos niet meer zien (zie ook: BBI) | not see the wood for the trees | not see the forest for the trees |
een boom opzetten, ouwehoeren, kletsen (note 17) | chew the fat* (IntE) | shoot the breeze, shoot the bull |
jezelf op de borst kloppen (zie ook: BBI) | blow your own trumpet* | blow/toot your own horn |
boter bij de vis doen, handje contantje (zie ook: BBI) | pay cash on the nail | pay spot cash, pay cash on the barrel(head) |
er bovenop zitten, Kom op!, Aan de slag! | jump to it! | hop to it! |
het breed laten hangen, de bloemetjes buiten zetten | push the boat out, splash out (on sth) | (cf. paint the town red*) |
het leven door een roze bril bekijken, het leven zonnig inzien (zie ook: BBI) | see life through rose-tinted glasses | see life through rose-colored glasses |
de broek aanhebben | wear the trousers | wear the pants |
leven in de brouwerij brengen | make things lively | whoop things up |
het buskruit (niet) uitgevonden hebben | (not) set the Thames on fire, not set the world alight | not set the world on fire |
als dag en nacht verschillen | as different as chalk from cheese | as different as day and night |
uit je dak gaan, doordraaien, uit je bol gaan, (de weg kwijt zijn) (note 44) | go berserk, hit the ceiling* (zie ook: BBI) | go ballistic, go postal, lose it, tweak (out), go ape, go apeshit, flip (out), wig out, go postal, hit the roof (zie ook: BBI) |
de degens kruisen (met iemand over iets) (zie ook: BBI) | lock horns (with sb. over sth) | lock antlers (with sb. over sth.) |
een dergelijk geval, toepasselijk (note 50) | a case in point | (ook:) a case on point |
dertien in een dozijn, doorsnee, (zie ook: huis-tuin-en-keuken) | two (in) a penny, ten (in) a penny | a dime a dozen |
desnoods, als de nood aan de man komt | at a pinch | in a pinch |
deuren voor iemand openen, ... | pull strings (for sb) | pull wires (for sb) |
diefstal op klaarlichte dag (zie ook: BBI) | daylight robbery | highway robbery* |
het er dik bovenop leggen | come it strong | lay it on thick |
een zware dobber hebben aan | ------------- | have a hard row to hoe |
Zoiets doe je niet!, Dat is ongepast! | It's not done, It won't go! | It's a no-no! |
Doe normaal! | ------- | wake up and smell the coffee!, get real! |
een doekje voor het bloeden, pleister op de wonde (?) | ------ | a sop to hurt feelings |
dolenthousiast (zie ook: BBI) | thrilled to bits | thrilled to pieces |
zich van de domme houden | come the innocent | play the innocent |
op je donder krijgen, ervan langs krijgen | catch it, get (a lot of) stick, get fits | get it, catch hell |
Donder op!, Scheer je weg!, Hoepel op! (zie: Ga weg!) | Clear off!, Sod off!, Bugger off! | Take a hike! |
de dood of de gladiolen | neck or nothing | go for broke, shoot the works |
aan een dood paard trekken | flog a dead horse | beat a dead horse |
op een dood spoor zitten (zie ook: BBI) | be at a loose end | be at loose ends |
doodgewoon (zie ook: doorsnee) | common as muck, common as brass | cookie-cutter, plain vanilla |
door en door getest, beproefd | tried and tested/trusted | tried and true |
driemaal is scheepsrecht | third time lucky* | (ook:) third time is the charm |
zo dronken als een tor, ladderzat | as drunk as a lord | as drunk as a skunk |
een druppel op een gloeiende plaat (zie ook: BBI) | a drop in the ocean | a drop in the bucket, a drip in the bottomless bucket |
zo duidelijk als wat | plain as a pikestaff | plain as the nose on your face |
duimen zitten draaien (zie ook: BBI) | (also:) kick one's heels | cool one's heels* |
een duit in het zakje doen, een mening geven voor wat hij waard is (zie ook: BBI) (note 13) | chop in, chip in, add one's two pennyworth, add / put in / get in / give one's twopence worth | give one's two cents(' worth), get in /put in/ add one's two cents (two cents'worth), butt in |
eenmaal, andermaal, verkocht | going, going, gone | going once, going twice, sold |
eerlijk is eerlijk | fair's on | what's fair is fair |
eeuwen, een hele lange tijd | (for) yonks, donkey's years | (for) a dog's age |
een eitje, makkelijk verdiend (zie: fluitje) | money for jam, easy meat, a doddle | easy pickings |
ervoor opdraaien (zie: pineut) | carry the can | take the rap |
naar de filistijnen, naar z'n mallemoer | bust, down the drain/pan, up the spout | done for, down the plughole / tubes |
aan de fles zijn | be on the piss | be on the sauce |
een flater slaan | (ook:) put your foot in it | put your foot in your mouth* |
allemaal flauwekul | a load of crap | a bunch of crap |
een fluitje van een cent, peulenschil, makkie (zie: eitje) | a doddle, pushover, easy meat, a breeze, a walk in the park* | no-brainer*, cinch, a cake walk, (piece of cake*) |
Ga weg!, Het is niet waar!, Je kunt de pot op (zie: donder op!) | Leave it out!, Stroll on!, Get stuffed!, Bag it! | Get out of here!, Get real!, Take a hike! |
tot het gaatje (gaan), tot het uiterste | ------- | to the max |
wel kunnen gebruiken (= graag willen) | could do with | (also:) could use, could stand (I could use a day's rest from work; I could use some food) |
zich gedeisd houden | go to ground | lie low* |
gehakt maken van iemand | hit sb. all over the shop | run rings around sb. |
binnen gehoorsafstand | be within spitting distance | be within shouting/hailing distance |
Te gek!, Gaaf!, Vet! | ace, brill, smashing, cracking | cool, bad, rad, neat, bad ass |
voor de gek houden (pull sb.'s leg*) (note 47) | having sb. on, taking the mickey/piss, come the raw prawn to sb | putting sb. on, pull/yank/jerk sb's chain |
zo gek als een deur | as daft as a brush | as crazy as a coot (e.g. Scott Turow, Laws, p.504) |
geld over de balk gooien, (zie ook: naar de knoppen) | throw money down the plughole, throw good money after bad | throw money down the drain*, (...) down a rat hole |
genadebrood eten (zie door het stof moeten) | eat humble pie | eat crow |
het gemunt hebben op, gaan voor | -------- | buck for (sth) |
de gewone man (zie ook: BBI) | the man on the Clpaham omnibus | the man in the street* |
als geroepen komen | (it was) meat and drink, made to order | just what the doctor ordered |
iets gesmeerd/vlekkeloos laten verlopen | oil the wheels | grease the wheels |
in een glazen huis wonen | live in a shop window | live in a goldfish bowl |
in Godsnaam (zie ook: BBI) | for God's sake* | (also:) for God sake |
het goed met iemand maken | see sb right* | (ook:) do sb right |
Goed zo! | Well done!* | Nice going! |
een gokje wagen | have a flutter | take a flier |
een goudmijn aanboren, i/d roos schieten | hit/strike gold | strike paydirt |
Graag gedaan! Geen dank! (note 15) | Not at all!, Don't mention it!, My pleasure!*, You're wecome!*, (colloquial:) No problem! | You're welcome*, (colloquial:) You bet!, You bet ya!, Sure!, Asolutely!, Any time!, You got it!, No problem* |
groene vingers hebben | have green fingers | have a green thumb |
meer dan genoeg hebben | have enough and to spare | have enough to spare |
klein grut (zie habbekrats, kruimelwerk) | ------- | ------- |
naar de haaien gaan | go to the dogs* | (ook:) go to hell in a handbasket |
als een haas in een knollentuin, (note 25), als de vos die de kip gevangen heeft, zo zelfvoldaan | like the cat that got the cream | like the cat that got/ate/swallowed the canary |
een habbekrats, klein grut, (ook:) kruimelwerk | chicken feed | peanuts, chump money |
de hakken in het zand zetten | set one's face fiercely against | sit down hard on |
de handdoek in de ring gooien | throw up the towel/sponge | throw in the towel/sponge |
ze zijn twee handen op één buik | they get on / are like houses on fire, thick as thieves | they get along like a house on fire |
happen | penny in the slot | take the bait |
tegen de haren instrijken | rub sb. up the wrong way | rub sb. the wrong way |
de haren rezen mij te berge | I set up my bristles | my hackles rose |
een heerlijke nieuwe wereld (note 24) | a brave new world | (ook:) a bold new world |
een heitje voor een karweitje | a bob a job | ------- |
iets waar je een hardgrondige hekel hebt | (sb's) pet hate | sb's pet peeve |
her en der | all over the place*, all over the shop | (ook:) all over the lot |
om de hete brij heendraaien | ducking and diving | ----- |
op hete kolen zitten | (be) on thorns, (be) on tenterhooks* | (ook:) (be) pins and needles |
iemand op heterdaad betrappen | catch sb with their trousers down, ... bang to rights | catch sb with their pants down, ... dead to rights (zie: Van Dale) |
van de hoed en de rand weten | be clued-up (on sth), know the form | be clued-in (on sth), have the inside dope (on sth.) |
jonge honden | ginger group | young Turks |
met honderden/duizenden tegelijk (zie ook: BBI) | (also) in their hundreds/thousands | by the hundreds/thousands*, in the hundreds/thousands |
iemand voor het hoofd stoten, op iemands tenen stappen | tread on sb's toes* | step on sb's toes* |
hoog en droog (zitten) | home and dry | safe and sound, home free |
iemand hoog hebben zitten | have a lot of time for sb. | ---------- |
hoteldebotel zijn | (be) arse over tip | hang in there!, hang tough! |
hou vol! | ------ | --------- |
iemand op de huid zitten | jump on sb.* (OALD) | (also:) jump at sb. (OALD) |
huis-tuin-en-keuken, doodgewoon, (zie ook: dertien in een dozijn) (note 18) | common or garden (variety), bog-standard, run-of-the mill* | cookie-cutter, garden variety, plain vanilla, run-of-the-mill* |
in ieder geval (zie ook: BBI) | at all events* | in all events, in any event |
impromptu, tussen de bedrijven door (note 19) | (ook:) on the hoof | on the fly* |
geen ja en geen nee kunnen zeggen | hum and haw | hem and haw |
vanaf het begin der jaartelling (zie ook: BBI) | (also:) from the year dot | from the year one* |
Jan met de Pet, Jan Modaal | the man on the Clapton (omni)bus, Essex man, Joe Bloggs | Joe Blow, John Q Public, Joe Sixpack, "the average Joe on Main Street", an average joe, zie: (Grisham, The Confession) |
Jeetje!, Goh! (zie: Verdikkeme!) | Blimey!, Coo!, Cor! | Jeez!, Gee!, Gosh! |
je kaarten op tafel leggen | show your hand/cards | tip your hand |
in kannen en kruiken | done and dusted | ----- |
kantje boord | dicey | touch and go |
de kantjes ervan aflopen, zich drukken | dodge the column | goof off |
Kap ermee!, Kappen!, Schei uit! | Wrap up!, lay off!, Turn it up!, Give it a rest! Just chuck it! | Quit!, Just chuck it away! |
iemand op de kast jagen | arouse/raise/provoke sb's ire* | (ook:) draw sb's ire |
een kat in de zak (ver)kopen | sell (sb) a pup/dummy, buy a pig in a poke | stick (sb), put it over on sb |
als kemphanen vechten (zie: vechten ...) (zie ook: BBI) | fight like cat and dog | fight like cats and dogs |
zich niet laten kennen | do sth for a dare | do sth on a dare |
kerngezond | beyond a shadwow of doubt, beyond a shadow of a doubt* | beyond the shadow of a doubt |
buiten kijf (zie ook: BBI) | sound as a bell, fit as a flea | sound as a dollar, fit as a fiddle* |
een kinderhand is gauw gevuld | be grateful for small mercy | be grateful for small favors |
Klaar is Kees! | Bob's your uncle! | You're done! |
klein grut (zie ook: kruimelwerk) | small beer, chicken feed | small potatoes, peanuts* |
tot in de kleine uurtjes | into the small hours of the morning | into the wee hours of the morning |
op de kleintjes letten | count the/your pennies | pinch the/your pennies |
klinkende munt | hard cash | cold cash |
op knappen staan, op breken staan | reach breaking point | reach the breaking point |
naar de knoppen (gaan) (zie ook: geld) | (go) down the plughole | down the drain*, (ook:) down a rat hole |
geen klap uitvoeren (zie ook: BBI) | not do a lick of work*, not do a stroke of work* | (ook:) not do a stitch of work |
tegen de klok in | anti-clockwise | counter-clockwise, withershins |
de koe bij de horens vatten | grasp the nettle | take the bull by the horns |
kolder, complete onzin (note 49) | a crock (of shit) | |
het is een kolfje naar iemands hand | he is a dab hand at sth | ------- |
Kom op zeg!, Toe nou!, Maak 't nou! | Give over!, Get out of it! | Come on! |
Kon slechter ('t ...), 'k Mag niet klagen | Not so dusty! | Not so bad! |
iets aan de kook brengen (zie ook BBI) | bring sth to the boil | bring sth to a boil |
op de koop toe nemen | take sth in your stride | take sth in stride |
Hou je kop!, Hou je muil!, (= Shut up!, Cut it out!) | Belt up!, Shut your gob!, Pack up!, Put a sock in it!, Wrap up, Turn it up | Shut your trap! |
het is koren op iemands molen | it's (all) grist to the mill / to sb's mill | it's (all) grist for the mill / for sb's mill |
met een korrel zout nemen | take with a pinch of salt | take with grain of salt |
aan het kortste eind trekken | get the wrong end of the stick, draw the short straw | get the dirty end of the stick, get the short end of the stick |
de kost verdienen, je kostje verdienen | (ook:) earn your crust | earn your keep* |
kotsmisselijk (worden) | get sick as a cat, get dog sick | sick as a dog |
krap zitten (bij kas / in de tijd) | be pushed for (money/time/etc.) | be pressed for (...) |
kriegel worden van, het op je heupen krijgen | get the pip, it gives (you) the pip | ------ |
kruimelwerk (zie ook: klein grut, habbekrats) | chicken feed, small beer | peanuts*, small potatoes, chump change |
kunst en vliegwerk | string and sellotape | paperclips and pull-ties, chewing gum and balewire |
het kwartje viel, het begon te dagen | the penny dropped, he/she woke up to the situation | it (finally) clicked, the dawn broke, he/she sat up and took notice |
iemand de laan uitsturen, iemand zijn congé geven (zie ook: BBI) | give sb. his marching orders | give sb. his walking papers |
laat dag | late in the day | late in the game |
Hoe laat heb je het? | What time do you make it? | What time do you have? |
lachen als een boer met kiespijn | laugh on the other side of your face | laugh on the other side of your mouth |
aan lager wal (zijn geraakt) (zie ook: BBI) | down at heel* | down at heels, down at the heel (zie ook: BBI) |
om een lang verhaal kort te maken | to cut a long story short | to make a long story short |
op de lange duur/termijn (zie ook: BBI) | in/over the long run* | in/over the long haul |
bij lange na niet (zie ook: BBI) | not by a long chalk | not by a long shot |
een lange neus maken | make a long nose | thumb one's nose |
aan het langste eind trekken | get the better of sb/sth | get the best of sb/sth |
voor het lapje houden (zie: bij de neus nemen) | ------- | --------- |
aan het eind van je Latijn, ten einde raad (zie ook: BBI) | at the end of your tether* | (ook:) at the end of your rope |
iemand de les lezen | haul sb over the coals | rake sb over the coals |
in het licht van, vanuit het standpunt van | (ook:) in the light of | in light of* |
als een opgewarmd lijk | (look/feel) like death warmed up | look/feel like death warmed over |
van een leien dakje gaan, geen wolkje a/d lucht | (be) plain sailing* | (ook:) (be) clear sailing |
op de letter nauwkeurig | word-perfect | letter-perfect |
Leuk je te horen! (a/d telefoon) | Nice to hear you! | Nice to hear your voice! |
alsof je leven ervan afhangt, uit alle macht | (hang on / hold on) for/like grim death | (hang on / hold on) for dear life |
iemands leven verlengen (zie ook: BBI) | give/get sb a new lease of life | give/get sb a new lease on life |
iemand links laten liggen, kaltstellen | send sb to Coventry | -------- |
voor de lol | ------ | just for yuks |
Doe me een lol!, Hou toch op! | Leave off! | Give me a break! |
lood om oud ijzer, (zie ook:) dertien in een dozijn | much of a muchness | six of one, half a dozen of another |
het loodje leggen (zie: de pijp uitgaan) | -------- | --------- |
als een lopend vuurtje rondgaan | do/go the rounds (OALD) | make the rounds (OALD) |
uit alle macht (ergens aan vastklampen) | (hang on) for/like grim death | (hang on) for dear life |
manusje van alles, loopjongen | dogsbody, dog's body | gofer |
met alles erop en eraan | with (brass) knobs on | (with sugar on top) |
de middelvinger opsteken (tegen iemand) (note 42) | flash the Vs | give the bird, flip the bird, flip off, give sb the finger |
Mij best! (= I don't mind) | I'm easy (about it) | It's all the same to me |
de moed zakt ons in de schoenen | our hearts go into our boots | our hearts go into our mouths |
het kan me geen barst/moer/bal/fluit/zier schelen, (same word, note 34 ) | I don't care a pin, I couldn't care less, I don't give a monkey's / a toss / a tinker's curse/cuss | I don't give a hoot / a tinker's damn (zie ook: BBI), I could care less, I could give a shit |
het maakt geen barst/moer/bal/fluit/zier uit | it doesn't matter a straw | it doesn't amount to a row of beans/pins |
er geen moer/bal/fluit vanaf weten | ------- | ... not know beans about sth, don't know squat |
Momentje, 'k Ben zo terug! (Just a moment!) | Just/Wait a tick!, Back in a tick! | Right with you! |
je mond voorbij praten | blow the gaff | spill the beans* |
moord en brand schreeuwen | scream/yell blue murder*, yell pen and ink | scream/yell bloody murder |
mot hebben met, het aan de stok hebben met | ------ | have a beef with sb |
je uit de naad werken, uitsloven | ------- | I'm busting my butt |
als een nachtkaars uitgaan | go off the boil | ------ |
moet je nagaan! stel je voor! | ----- | Go figure! |
uit je nek kletsen | talk through the back of your neck | talk through your hat |
nek aan nek (liggen) | be neck and neck (with sb)* | (ook:) be nip and tuck (with sb) |
bij de neus nemen, voor het lapje houden, een rad voor ogen draaien (iemand ...., zie ook: BBI) | lead (sb.) a merry/pretty dance | lead (sb.) a merry chase |
een lange neus trekken/maken, uitsliepen (zie ook: BBI) | to cock a snook (at sb), to cock a nose at ... | to thumb a nose at ...* |
neusje van de zalm, (the bee's knees), (zie ook: BBI) | the cat's whiskers, the cat's pyjamas, the dog's bollocks, the mutt's nuts, the best/greatest thing since sliced bread | (bee's knees), the best/greatest thing since white bread |
nieuwsgierig aagje | nosey parker | -------- |
op het nippertje (zie ook: BBI) | at a pinch | that was a close queak |
dat was op het nippertje, dat scheelde een haartje (zie ook: BBI) | that was a narrow squeak | in a pinch |
nodig moeten | (ook:) be taken short | be caught short* |
als de nood aan de man komt, in het allergste geval (zie ook: BBI) | if the worst comes to the worst | if worst comes to worst |
nu het nog kan | while the going is good | while the getting is good |
het is ... graden onder nul, het is min ... | it's minus ... (degrees) | it's ... (degrees) below zero |
oersaai | as dull as ditchwater | as dull as dishwater |
het onderhavige geval | the case in hand | the case at hand |
in mijn ogen | (ook:) to my eyes | in my eyes* |
je ogen de kost geven (zie ook: BBI) | keep your eyes skinned | keep your eyes peeled |
zonder met de ogen te knipperen, doorgemoedereerd (zie ook: BBI) | without batting an eyelid | without batting an eye |
olie op het vuur gooien | pour oil on the fire* | (ook:) throw gas on the fire |
omgaan met, in iemands gezelschap verkeren | rub shoulders with sb* | (ook:) rub elbows with sb |
niets omhanden hebben, zich vervelen | (be) at a loose end | (be) at loose ends |
er omheen draaien | beat about the bush | beat around the bush |
ergens ondersteboven van zijn | ----- | it blows sb out |
een ongeluk komt nooit alleen | it never rains but pours | when it rains, it pours |
onraad ruiken (zie ook: BBI) | smell a rat* | smell a skunk |
met het oog op, in het licht van (zie ook: BBI) | in the light of | in light of |
oogappel, lievelingetje (zie ook: BBI) | a blue-eyed boy | a fair-haired boy |
in een oogwenk | in two shakes of a duck's whisker | in two shakes of a lamb's tail |
Oostindisch doof | cloth-eared | ----- |
zich opwinden, druk maken (ergens over) | get your knickers in a twist | get your panties in a ruffle / boxers in a bunch, (don't) your knickers in a knot (zie: Baldacci) |
alles dik in orde | all present and correct | all present and accounted for |
tot over de/je oren (in het werk, etc.) | up to the/your eyes (in work) | up to the/your ears ..., (up to the armpits) |
overhoop liggen met iemand | be at odds with somebody | be at outs with somebody |
iemand overrompelen, betrappen | catch sb on the wrong foot | catch sb napping* |
hoog te paard zitten, hooghartig zijn | ride the high horse | be getting high hat, wear a high hat |
paraat hebben, op kunnen dreunen | (have/know) sth off pat | (have/know) sth down pat |
in de pas lopen (zie ook: BBI) | toe the line*, follow the (party) line* | (ook:) toe the mark, (ook:) hew to the party line |
pet, naatje (dat is ...) | ------ | that bites, that sucks, that blows |
met pek en veren | with brimstone and treacle | with sulphur and molasses |
in de penarie zitten (zie: bietenbrug opgaan) | ------ | ----------- |
geen hoge pet op hebben van ... | have no time for sb. | have no use for sb.* |
met de pet in de hand, onderdanig | go cap in hand | go hat in hand |
met de pet rondgaan | have a whip-round | pass the hat |
petje af, ik neem mijn petje voor je af | hats off (to sb), I take my hat off to sb | I tip my hat (to sb), (I doff my hat*) |
meerdere petten op hebben | wear several waistcoats | wear several hats |
peulenschil (zie: eitje, fluitje) | --------- | ----------- |
piekfijn gekleed, tot in de puntjes verzorgd, er op z'n zondags bijlopen | dressed to the nines, got up like a dog's dinner | all dolled up, dressed to kill* |
er piekfijn uitzien | look like a thousand pounds, look like thirty shillings in the pound | look like a million |
de pijp uitgaan, het loodje leggen | -------- | croak, buy the farm, buy it |
de pik op iemand hebben | be hot on sb | be tough on sb |
iets niet pikken (= not put up with sth) | (I will) not sit down under that | (I will) not stand for that |
de pineut zijn, de dupe zijn, ervoor opdraaien (note 1) | carry the can, be left to hold the baby | take the rap, be the fall guy, be left holding the bag |
de plaat poetsen (zie: 'm smeren, zie ook: BBI) | ----- | ------- |
onder de plak zitten | --------- | be pussy-whipped |
de plank misslaan | --------- | (to) goof |
plankgas geven, scheuren, met gierende banden (vertrekken) (note 9) | on the wood, at full throttle, at full speed* | flat out, pedal on the metal, floor it, gun it, floor the accelerator, lay/burn rubber, lay the (gas) pedal (flat) to the floor |
op de pof kopen | buy on the slate | buy on the cuff |
iemand een poot uitrukken, afzetten | sting sb | soak sb |
popie jopie | hooray Henry | -------- |
potten breken (je zult geen ...) | (you won't) set the Thames on fire | (you won't) set the world on fire |
Praat wat harder! | Speak up! | Louder! |
praten als Brugman, honderduit praten | talk the hind leg off a, talk nineteen to the dozen | talk a blue streak |
tot in de puntjes (verzorgd), picobello | like one o'clock, up to the mark | to a T!, up to snuff |
de put dempen als het kalf verdronken is | shut/close the barn/stable door(s) after the horse has escaped/bolted | close the stable/barn door after the horse has escaped |
in de put (zitten), in een dip (zitten), down (zijn) | (be) in a funk | |
quitte of dubbel | double or quits | double or nothing |
een rad voor ogen draaien (zie: bij de neus nemen) | ------ | ------ |
op het randje, ongepast | near the bone, near the knuckle | off-color |
recht door zee, eerlijk | ------- | up-front |
recht voor z'n raap | ----- | on the level |
het recht van de sterkste (zie ook: BBI) | might is right | might makes right |
je aan de (spel)regels houden | play the game | play ball |
het regent dat het giet, de regen komt met bakken de lucht uit | it is bucketing down, it's chucking down, (it's raining cats and dogs*) | it's coming down in sheets and buckets |
Reken maar! | Too right! | You bet! |
de remmen losgooien, zich laten gaan | let loose | cut loose |
in de rimboe, ergens achteraf, een (achterlijk) "gat" | in the back of beyond, a backwater* | in the boondocks/boons/boonies, in the sticks, in the tules, "a Podunk" |
als een rode lap (op een stier) | like a red rag (to a bull) | like waving a red flag in front of a bull |
roet in het eten gooien (note 1), (zie ook: een stok in het wiel steken) | throw a spanner into the works | put a wrench into the works, throw a (monkey) wrench into the machinery, to monkeywrench |
de rollen zijn omgedraaid | the boot is on the other foot | the shoe is on the other foot |
zo rood als een kreeft (zie ook: BBI) | as red as a turkey-cock, as red as beetroot | as red as a beet |
door rood rijden | (ook:) jump the lights | run the lights*, run a (red) light* |
over de rooie gaan, van streek raken, uit je vel springen, op tilt slaan | blow one's top, have kittens, do your nut, throw a wobbly, hit (/go through) the roof* | blow one's lid/stack, blow a gasket, have a (big) cow, raise the roof, come unglued |
waar rook is, is vuur | there's no smoke without fire | where there's smoke, there's fire |
Rot op!, Smeer 'm!, Scheer je weg! Hoepel op! | Sod off!, Bugger off!, Cut away! | Beat it!, (Stop bugging me!), Take a hike! |
Rustig aan! | ----- | everything is hunky-dory |
alles is rozegeur en maneschijn | everything in the garden is lovely | ------------ |
hij/zij is een ruwe diamant | ... a rough diamond | ... a diamond in the rough |
in je sas (zie ook : in de wolken) | a happy bunny | a happy camper |
niet in iemands schaduw kunnen staan | (be) not a patch on (sb) | cannot hold a candle to ... |
je schepen achter je verbranden | (ook:) burn your boots | burn your bridges* |
Schiet een beetje op!, Gauw een beetje! | look nippy, look smart, look slippy | make it snappy, (get a move on*) |
Schijn bedriegt (zie ook: BBI) | appearances can be deceiving | appearances are deceptive |
wie de schoen past, trekke hem aan | if the cap fits, wear it | if the shoe fits, wear it |
uit de school klappen (= spill the beans) | blow the gaff | -------- |
zich schrap zetten | stick in one's toes | dig in one's heels |
een schroefje los hebben zitten | have a slate loose | have a screw loose |
met Sint Juttemis, als Pasen en Pinksteren op één dag vallen | ... and pigs might fly! | when pigs fly, when hell freezes over, Yeah, sure! |
dat slaat alles!, dat spant de kroon! | that takes the biscuit! | that takes the cake! |
slecht van begrip zijn | (be) slow off the mark | (be) slow on the uptake |
iemand te slim af zijn | get the better of sb. | get the best of sb. |
Dat slaat alles! (zie ook: BBI) | (ook:) That takes the biscuit! | That takes the cake!* |
de smaak te pakken krijgen | get in your stride | hit your stride |
smeren ('m ...) , er tussenuit knijpen, de plaat poetsen (zie: BBI) | shoot the moon, shoot the crow, go for a burton | skip town by night, decamp, high-tail |
smoorverliefd zijn (note 45) | ----- | have the hots for |
in de soep lopen, in het honderd lopen (note 48) | go pear-shaped | come unglued, go haywire |
niet veel soeps | not much cop | (be) on the nail, on the money, |
de spijker op de kop slaan, raak zijn, een rake opmerking, precies | be spot on, dead on, bang on, (hit the nail on the head*) | on the nose (zie ook: BBI), on the button |
niet sporen, ze niet op een rijtje hebben | be a bit missing | be not all there |
met een stalen gezicht, met een uitgestreken smoel | (also:) po-faced | deadpan* |
iemand een standje geven | tick sb off, give sb stick | give sb flack |
stangen, iemand op stang jagen | -------- | pull sb's chain (ook AusE) |
te hard van stapel lopen | run one's fences, go off half-cocked | jump the gun |
op stapel staan | (be) on the stocks | (be) in the works |
een sterk verhaal | line shoot | fish story, war story |
(niet) mijn/jouw/ ... sterkste punt/kant/eigenschap (note 23) | (it's) not my/your/his/... strong suit* | (ook:) not my/your/his long suit |
door het stof moeten, (genadebrood eten) | eat humble pie | eat crow |
het aan de stok krijgen met iemand | mix it (with sb) | mix it up (with sb) |
een stok in het wiel steken, roet in het eten gooien | throw a spanner into the works | put a wrench into the works, throw a (monkey) wrench into the machinery, to monkeywrench |
stoom afblazen | let off steam | blow off steam |
op stoom komen | heat up | hot up |
een storm in een glas water (zie ook: BBI) | a storm in a teacup | a tempest in a teapot |
in jouw straatje / een kolfje naar je hand | right up your street | right up your alley |
dat is taboe, dat kan echt niet (= that's not done) | that's not cricket | that's a no no |
de tafel dekken | (ook:) lay the table | set the table* |
de tanden ergens inzetten, doorzetten | soldier on | stick with it/sth |
iets met geen tang willen aanraken | wouldn't touch sth with a barge pole | wouldn't touch sth with a ten-foot pole |
iets onder het tapijt vegen | sweep sth under the carpet | sweep sth under the rug |
het teken aan de wand (zien) (zie ook: BBI) | (see) the writing on the wall | (see) the handwriting on the wall |
als een tierelier (lopen ...) | like a clock, like old boots | like clockwork, like a house afire |
het is alsof je thuis bent (zie ook: BBI) | it's home from home | it's a home away from home |
tijd rekken | tread time | mark the time |
tjokvol, mudjevol | chock-a-block | crammed together |
over de toeren raken, van de kook raken | be/get (all) steamed up (about sth) | be steamed (about sth) |
goed van de tongriem gesneden | have the gift of the gab | have a gift of gab, have a gift for gab |
tot kijk!, hoi!, doeg! | cheers! | take care!* |
zo traag als dikke stroop in een trechter | ------ | as slow as a snail in molasses |
tranen met tuiten huilen | ------ | weep buckets |
trek hebben | feel peckish, be peckish | have the munchies |
voor de tribune/bühne spelen, effectbejag | playing to the gallery | grandstanding |
een troef achter de hand houden | have/hold an ace up your sleeve | have/hold an ace in the hole |
trots als een pauw, blij a/e hond met 2 staarten | like a cat that's got the cream | like a cat that got/ate the canary |
te goeder trouw (zie ook: BBI) | in all conscience* | in good conscience, in all good conscience |
iemand om de tuin leiden | (usually) lead sb up the garden path | (usually) lead somebody down the garden path |
twee turven hoog, een onderdeurtje | two pisspots high | knee-high to a grasshopper |
op twee gedachten hinken | be in two minds (about sth) | be of two minds (about sth) |
uiteindelijk | at the end of the day | when all is said and done |
iets/iemand tot het uiterste drijven | push sth/sb to breaking point | push sth/sb to the breaking point |
uitspelen (A tegen B ...) | play (A) off against (B) | play (A) off (B) |
unicum, eenmalige gebeurtenis | one-off | one-time (event), one-shot deal |
tot in de kleine uurtjes | into the early/small hours* | knock sb for a loop |
uit het veld slaan | knock sb sideways | (ook:) into the wee hours |
vechten dat de kraaien om de brokken komen (zie ook: BBI) | fight like cat and dog | fight like cats and dogs |
verander niet wat eenmaal goed is (zie ook: BBI) | leave well alone | leave well enough alone |
Verdikkeme! (zie ook : Jeetje!, Goh!) | Gor blimey! | Shoot! |
in de veren kruipen, onder de wol gaan | (old-fashioned-) turn in* | sack out, hit the sack |
met het verkeerde been uit bed stappen | get out of bed the wrong side | get up on the wrong side |
het bij het verkeerde eind hebben | get/catch the wrong end of the stick | miss the point* |
het vijfde wiel aan de wagen | play gooseberry | be the fifth wheel |
iemand levend villen, rauw lusten, ervan langs geven (note 3) | have sb's guts for garters | ---------- |
ergens niet de vinger op kunnen leggen (zie ook: BBI) | not be able to quite put one's finger on sth* | not be able to lay one's finger on sth. |
op de vingers tikken | tick (sb) off, rap (sb) on the knuckles | tell (sb) off*, rap (sb) |
de vissen voeren, over je nek gaan | shoot the cat | toss one's cookies |
die vlieger gaat niet op | that cock won't fight | that dog won't hunt |
vlijmscherp, .... | sharp as a needle, keen as mustard | sharp as a tack |
voet bij stuk houden | stick it out | stick to one's guns |
de voetjes van de grond, dansen | knees up | ----- |
de volle laag geven, er flink van langs geven, onder uit de zak geven, de mantel uitvegen | give sb fits | give sb hell, bawl out (at sb) |
de volle laag krijgen, er flink van langs krijgen | catch it | catch hell, get it |
voordringen (in de rij) | jump the queue, push in | cut the line, cut in |
voorkomen is beter dan genezen | prevention is better than cure | an ounce of prevention is better than, a pound of cure |
tussen twee vuren zitten (games, note 25) | (be) piggy/pig in the middle | (be) monkey in the middle |
een vuurwapen/geweer dragen (zie ook: BBI) | carry a gun* | (also:) pack a gun(also:) |
een vuurtje stoken | (also:) lay a fire | build/kindle a fire* |
tussen de wal en het schip raken | fall/slip through the net | fall/slip through the cracks |
dat is je ware! | (ook:) that's just the job | that's the ticket!* |
in troebel water vissen (zie ook BBI) | fish in troubled waters | (also: ) fish in muddy waters |
weg ermee! | bin it! | can it! |
niet van deze wereld zijn, op een roze wolk leven | live in cloud-cuckoo land, live in dreamland | live in never-never land, , live in la-la land |
wikken en wegen, aarzelen | hum and haw | hem and haw |
op de winkel passen, de zaken waarnemen (zie ook: BBI) | hold the fort | hold down the fort |
onder de wol gaan (zie ook: BBI) | ----------- | hit the hay, hit the sack |
door de wol geverfd (savvy) | street-wise* (OALD) | street-smart (OALD) |
in de wolken, in de zevende hemel, in je sas | happy as a sandboy, over the moon | happy as a clam (at high tide), in seventh heaven, on cloud seven/nine/ten |
er geen woord tussenkrijgen | not get a word in edgeways | not get a word in edgewise |
je woorden inslikken | eat humble pie | eat crow, eat your words |
de zak krijgen, de laan worden uitgestuurd | get your cards, get the sack, get the chop | be/get fired/canned, get the pink slip, get one's walking papers, get one's marching orders* |
hoe de zaken ervoor staan, stand van zaken (vertellen ...) (zie ook BBI) | (give) the lie of the land | (give) the lay of the land |
iemand zand in de ogen strooien | throw dust in one's eyes | pull the wool over one's eyes, snow somebody |
een zee, zeeën (aan tijd / geld) | oceans of sth | an ocean of sth |
Zeg dat wel! | Quite!, Rather!, Hear hear! | Right on!, Absolutely!, And how! |
Zeker weten! | Not half! | You bet! |
iemand op de zenuwen werken, op de taars/pik trappen | get under somebody's wool / on somebody's wick / up sb's nose | get under somebody's skin, bug somebody, get in sb's hair |
zie daar!, tara! | hey presto! | presto! |
door de zure appel heen bijten | ------------ | bite the bullet |
lef hebben (het ...) | have the sand | |