Notes

1. football/soccer

(AmE) soccer is oorspronkelijk afgeleid van de term Association Football, om het te onderscheiden van American football.

(AmE) football = American football

(AusE) football = ‘footy’ (1) Australian Rules (football) in South Australia en West Australia , (2) Rugby League in New South Wales / Queensland, (3) sinds 2005 ook de officiële term voor voetbal (i.p.v. soccer), o.i.v. de toegenomen populariteit en internationale successen (onder Guus Hiddink), (zie Lonely Planet’s Australian Language and Culture)

In Ierland (inclusief Noord-Ierland) komt de term soccer ook veel voor om het verschil aan te geven tussen ‘voetbal’ en Gaelic Football. De voetbalkatern van Ierse kranten (zoals The Irish Independent) heet daarom de soccer section. Verwarrend genoeg gebruiken de Ierse kranten de woorden football, football fans, the Irish football team, etc. hier en daar ook wel in plaats van soccer.

tafelvoetbal = (BrE) table football, (bar football, footsy) / (AmE) foosball, (table soccer)

2. (BrE) dressing room / changing room / (AmE) locker room = ‘kleedkamer’ voor sporters;
AmE/BrE dressing room is ook een kleedkamer voor acteurs, etc.; bovendien is (AmE) dressing room een ‘paskamer’ (= BrE/ AmE fitting room).

3. (BrE & AmE) face card = (BrE also:) court card = Ned. ‘popkaart’, ‘plaatje’ (behalve de aas), ‘honeur’ in kaartspel

4. draaimolen, mallemolen
(BrE) merry-go-round* en (AmE) carousel* worden in de woordenboeken als synoniemen beschouwd, maar in de Amerikaanse context lijkt er toch een verschil te zijn; zie John Grisham’s A Painted House, chapter 18: “Shrill music rattled from the loudspeakers on the merry-go-round and the carousel”; soms wordt een eenvoudig, handmatig aangedreven speeltoestel, met stationaire paarden en toestellen, als merry-go-round aangeduid, terwijl een mechanisch aangedreven, grotere kermisattractie, met op en neer bewegende paarden en toestellen carousel  (of carrousel) wordt  genoemd; ook is het zo dat fabrikanten van kermisattracties de van oorsprong Franse term carousel interessanter vinden klinken (meer snob-appeal) dan het van oorsprong ‘gewone’ Engelse merry-go-round (zie Mark S. Chester: link); sommige Amerikanen maken onderscheid tussen een draaimolen met alleen paarden (merry-go-round) en draaimolens met ook andere dieren en toestellen; tot slot zijn er ook mensen (Amerikanen én Britten) die uitleggen dat een typisch Britse draaimolen (merry-go-round of roundabout) met de klok mee draait, terwijl dat in de VS (carousel) en andere landen in omgekeerde richting is; de Britse draairichting schijnt technisch niet voor de hand te liggen (zie eerstgenoemde website) maar heeft van doen met de Engelse ruiteretiquette die voorschrijft dat een paard aan de linkerkant bestegen hoort te worden.

(Ned) mallemolen / kindercarousel (BrE) roundabout (AmE) merry-go-round

(Ned) draaimolen (BrE) merry-go-round/roundabout (AmE) carousel

(Ned.) zweef(molen) (BrE) chairoplane (AmE) swing carousel / Slinger

5. canfield (kaartspel): (BrE) Demon = (Ned) …?; (AmE) Klondike = (Ned.) …?

6. woordcombinaties / zinnen (zie OALD)

7. spagaat
(BrE) the splits* = (AmE ook: ) the split
figuurlijk ook: straddle

8. padvinders
(BrE) Beaver = Beaver Scout = welpje (jonge padvinder, 6-8 jaar)
(BrE) Cub = (AmE) Cub Scout = welpje (jonge padvinder, 7,5 – 8,5 jaar)
(BrE) Venture Scout = (AmE) Explorer Scout = voortrekker (oudere padvinder, 15/16-20 jaar)
(BrE) Guide  (ook: Girl Guide) = (AmE) Girl Scout = padvindster

The BBI Combinatory Dictionary of English (3e editie, 2009) geeft de volgende Usage Note:
“In CE [= Common English], boy scout can also be figurative, meaning a clear-living, well-intentioned, but naive young man.”

9. (BrE) adventure playground = (Ned) speelterrein met allerlei materialen, hutten bouwen, etc.
Zie ook OALD (9th edition, 2015): “(BrE) an area where children can play, with large structures, ropes, etc. for climbing on“

10. (AmE) sports (AmE soms: ‘sport’ in woorden m.b.t. vrijetijdskleding)
Fowler’s Modern English Usage (2004) geeft de volgende toelichting:
Sports is “normally unchanged when in attributive use in BrE (sports car, sports coat, sports jacket, etc.) but often reduced to the singular in AmE when the sense is ‘suitable for informal wear’ (sport clothes, sport coat, sportcoat, sport jacket, sport shirt, etc.). On the other hand the form in -s is usually retained in AmE in sports car, sportscast, and sportsman.”

11. abseilen
(BrE) abseil
(AmE) rapelling: (1) algemene Amerikaanse term; (2) in Amerikaans militair jargon duidt deze term het conventionele ‘abseilen’ aan, met het gezicht naar de bergwand gekeerd (‘face-in’)
(AmE ook:) abseil: alleen in Amerikaans militair jargon m.b.t. het abseilen met het gezicht naar buiten gericht (‘face-out’) (zie Chris Rea in The Septic’s Companion).

12. Noord-Amerikaanse sporten
In de eerste Baedeker-gidsen over respectievelijk de V.S (1893) en Canada (1894) worden de volgende Noord-Amerikaanse sporten genoemd:
– (AmE) baseball: “though the theory that baseball is a development of ‘rounders’ is vehemently disputed, the national game [in the U.S.] is easily understood by anyone familiar with the old English pastime”; the game has “gained but a slight footing in Canada”
– (CanE) toboggan = bob sled
– curling: “is seen to its fullest perfection in Canada”
– hockey (only mentioned in the Canada guide) “is played in Canada only as a winter-game”
– lacrosse “is the national game in Canada and takes precedence of all others in the public estimation. It is a modern variation of the ‘ball game’ as originally played by some of the Indian tribes”. In 1893 there was also a Lacrosse League in the U.S. in “the cities of the Atlantic Coast” and according to the 1899 Ü.S. guide, the game is  played at several colleges”.
– football: “as played in the States is a modification of the rugby game”; the game also flourishes in Canada

13. triathlon
(BrE) go commando = (AmE) go bravo: alle drie onderdelen van de triathlon in badpak afleggen

14. vlooienspel / (BrE) tiddlywinks* / (AmE ook:) tiddledywink
Niet te verwarren met de bordspelen ‘squails‘ of ‘crokinole’ .
Het spel ’tiddlywinks’ wordt als volwassen sport gespeeld in zowel Engeland als de Verenigde Staten, met een eigen nationale bond (respectievelijk de English Tiddlywinks Association (ETwA) en de North American Tiddlywinks Association (NATwA) , en er is daarnaast een officieel, internationaal orgaan (de International Federation of Tiddlywinks Associations, IFTwA), met een internationaal reglement. De gehanteerde termen zijn gelijk, met een enkele uitzondering: (AmE) carnovsky = (BrE) penhaligon = het potten van een vlo (= a wink) vanaf de baseline (afstand ca. 1 meter). Zie ook wikipedia (link).

15. paardrijden = (BrE) horse-riding / (AmE) horseback riding

16. camping
(BrE) campsite* = (AmE) campground / campgrounds = (Ned) camping
(AmE) campsite = een specifieke plek voor één tent = (BrE)  pitch.

Voorbeelden (AmE) campsite / (AmE) campground(s)
In de “campground rules” van een camping (de Horsethief Lake Campground vlakbij Mount Rushmore, South Dakota) staat te lezen:
– “The campground host has a phone.”
– “This campground is operated by Forest Recreation Management Inc.”
– “Keep firearms and fireworks in a safe place, and do not use within or near the campground.”
– “A maximum of 8 people and 2 vehicles may occupy one campsite.”
– “Your campsite must be occupied the 1st night of your stay.“

Uit de reglementen van Hammonaset Beach State Park Campground (Connecticut, 2018):
– The speed limit within campgrounds is ten miles per hour.
– If you are unable to arrive the first night, please telephone the campground.
– All campsites that are not reserved are available on a first-come, first served basis.
– Campsites are limited to the area between the markers. All equipment must be removed from the campsite at the end of each stay.

Zie ook de mededeling op het bordje bij een camping aan de Californische kust bij Salt Point State Park (hiernaast):

17. ’trio in volgorde’ = (BrE) tricast / (AmE) trifecta
Dit is een weddenschap in paardenraces en hazewindhondraces, waarbij de eerste drie in de juiste volgorde worden gekozen.
In het programma “Eggheads” van de BBC (22 aug. 2013) werd de term “trifecta” gebruikt als één van de drie keuzemogelijkheden bij de vraag “What is the name of a bet on a race in which the better selects the first three finishers in the right order”. Eén van de kandidaten in deze quiz, Chris Hughes,  ie van beroep turf accountant (book maker, ‘bookie’) was, merkte daarbij op dat “in our country we say ’tricast‘”.

(AmE) exacta = pick the first two horses in exact order of finish =  (CanE) exactor = (BrE) straight forecast
(AmE) trifecta = pick the first three horses in order of finish = (CanE) triactor = (BrE) tricast = (Ned) trio in volgorde
(AmE) superfecta = pick the first four horses in exact order

(AmE) box = allows you to win if your selected horses finish in any order.= (BrE) combination
(AmE) boxed selecta = (BrE) combination forecast
(AmE) boxed trifecta = (BrE) combination tricast

Voor meer details over de specifieke (BrE) terminologie m.b.t. weddenschappen in paardenraces en hazewindhondraces, zie Wikipedia link)

In de instructiebrochure van de New York Betting Association (NYRA.com, Saratoga Springs, 2018) worden de verschillende soorten weddenschappen in drie groepen onderverdeeld:
simple bets: 1: win, 2: place (your horse must finish 1st or 2nd), 3: show (your horse must finish 1st, 2nd or 3rd), 4: across the board
intermediate bets: 1: exacta (pick the first two horses in exact order of finish), 2: box (allows you to win if your selected horses finish in any order. Use with exacta, trifecta and superfecta bets.), 3: trifecta (pick the first three horses in order of finish) 4: daily double
advanced bets: 1. superfecta (pick the first four horses in exact order), 2: pick 3, pick 4, pick 5, grand slam

18. ogen (op een dobbelsteen), dobbelsteen
(BrE) pips, spots*, (dots*)
(AmE ook:) die cuts

The BBI Combinatory Dictionary of English (3e editie, 2009) geeft de volgende Usage Note:
“[T]he expression ‘the die is cast‘ (and there’s no turning back) is CE [= Common English].”

Voorbeeld (AmE) die cuts:
“He wore glasses. Behind the lenses were black dots, for eyes, like the die cuts on a pair of dice.” (David Baldacci, The Sixth Man, Ch. 7)

19. cleats = sportschoenen met proppen
Voorbeeld (AmE) cleats:
(AmE) “He saw (…) a baseball bat and some cleats in one corner” > Hij zag een honkbalpetje en enkele honkbalschoenen (met proppen) in de hoek liggen (David Baldacci, Hell’s Corner)

20. (AmE) athlete / (AmE) jock
(BrE) athlete = atleet (beoefenaar van de atletiek)
(AmE) athlete = sportman/-vrouw (algemeen, ook in team- en veldsporten)

Voorbeeld (AmE) athlete:
“She was an athlete in college. Tennis, golf, track, she could do it all.” (David Baldacci, First Family)

(BrE) jock = een Schot
(AmE) jock = sportief type, sportman/-vrouw[!], atleet (in stoere “college sports” zoals basketbal, baseball, ice-hockey etc.) [het tegenovergestelde van een “nerd”]. De term is afgeleid van de “jockstrap”, de bescherming voor de edele delen in harde contactsporten zoals ijshockey en honkbal. Zie ook de informatie bij (Ned.) toque bij clothes, note 17.

Voorbeelden van (AmE) jock / jocky (ook i.g.v. vrouwen!)
– “Jocks may be playing in the NCAA tournament, but nerds are the ones profiting from it.” (…) Real jocks don’t win brackets. I asked my jock friend and former Major League Baseball All-Star Shawn Green if he had ever won a bracket. Not even close, Green told me.” (uit Time Magazine, April 8, 2013, p. 50)
– She could see he’d been a jock at some point in his life. (…) He had that contained aura of well-being, an aspect of sporting success she’d observed in so many others, especially men (…). (Scott Turow, Personal Injuries, chapter 5)
– She had studied Evon’s posture and her jocky, slightly bow-legged stride.” > [Ze had Evons] loopje (…) bestudeerd, stoer en met lichte o-benen. (Scott Turow, Identical / Identiek, vertaald door Mieke Trouw-Luyckx, hoofdstuk 24, N.B. het personage Evon is een voormalig Olympisch (veld)hockeyster)
– In high school, she was a great jock, too much for many boys to want to take on. (Scott Turow, Personal Injuries, chapter 25)
– the chick he was sleeping with was living with a basketball star who confounded his preconceptions of lady jocks. > zijn nieuwste chick [was bevriend] met een basketbalster die hem een heel andere kijk op sportstudentes had gegeven. (Jonathan Franzen, Freedom / Vrijheid, vertaald door Peter Abelsen, hfdst. “The Nice Man’s Anger”)
– She was a strong swimmer. She was a jock, that lady was. (John D. MacDonald, Condominium, chapter 43)
– In the meanwhile poor Herb had succumbed to the age of the jock. [> het trimtijdperk] (John D. MacDonald, The Green Ripper, chapter 2)
– Violent exercise is for children and knowledgeable jocks. (John D. MacDonald, The Green Ripper, chapter 2)

Voorbeelden (AmE) jock als bijvoeglijk naamwoord = (Ned) stoer:
– What he did believe, with his jock attitude, he could swim every evening, jog a mile now and then and drink all the beer he wanted (…). (Elmore Leonard, Glitz, chapter 4)
– She told him about Tommy’s drinking, his macho jock attitude (…) (Elmore Leonard, Glitz, chapter 20)
– Let myself get taken in by the dudes, the sporty jock freaks with the boats, the cute blond-haired ladies, the private clubs. (Elmore Leonard, Glitz, chapter 21)

21. handball / fives
(BrE) handball = (AmE) team handball / European handball / Olympic handball / Borden ball = (Ned) handbal
(AmE/Aus / IrE) handball (link) = (BrE) American handball, Australian handball, Gaelic handball (link) / fives (link) = (Ned) muurkaatsen, Amerikaans handbal (link)

(BrE) handball

(AmE) handball

N.B.
(IntE ook:) handball = handsbal (= hands-overtreding in voetbal)
(AmE) handball is een soort squash / raquetball , maar dan zonder raquet. Het rubberen balletje wordt met de hand gespeeld. Er bestaan, behalve de variant waarbij twee personnen op een door 4 muren omgeven veld spelen, ook varianten met één, twee, of drie muren, en het kan ook met drie (cut-throat handball / ’triangles”) of vier personen (doubles) worden gespeeld.

Andere varianten van (AmE) handball zijn: school handball, prison handball, Chinese handball, en wall ball.
(Ned) “kaatsen” wordt in AmE vertaald met “Frisian handball”.
Zie ook de website van de United States Handball Association: link.
De sport werd door de Ieren in Amerika geïntroduceerd, en dateert van het eind van de 19e eeuw.

(BrE) fives wordt ook wel hand-tennis genoemd en vertoont grote gelijkenis met (AmE) handball
Er bestaan twee varianten: Eton fives en Rugby fives (in competitieverband als dubbelspel gespeeld) , en de sport heeft een eeuwenoude geschiedenis.
De sport long fives is een andere sport die op een real tennis court wordt gespeeld.

Voorbeeld (AmE) handball:
“The County Board constructed a small athletic facility, including a raquetball court (…). Handball can also be played here, and the Chief Judge, Rusty Sabich, still prefers the older game, smashing a small rubber ball around with gloved palms. He and George have matches twice a week.” (From: Limitations, Scott Turow, 2006, chapter 7)

22.Op uw plaatsen – Klaar – Af! = ‘Ready, set, go!’ = ‘Get ready, get set, go!’
(BrE) On your marks – Get set – Go!
(AmE) On your mark – Get set – Go!

The BBI Combinatory Dictionary of English (3e editie, 2009) geeft de volgende Usage Note:
“At the start of a race, the set phrase ‘Ready, set, go! or ‘Get ready, get set, go! or On your mark (AE) = marks (BE), get set, go! are used to competitors; the BE phrase ‘Ready, steady, go! is fig[urative].”

23. supporter / fan / support / root for
The BBI Combinatory Dictionary of English (3e editie, 2009) geeft de volgende Usage Note:
“In CE [= Common English] one can be a fan of a certain sport – a football fan. In CE one can also be a fan of a certain team –  A Dodger fan. In BE, however, one would typically be called a supporter of a club and be more likely to support one’s favourite club than root for it.”

24. side / team / club
The BBI Combinatory Dictionary of English (3e editie, 2009) geeft de volgende Usage Note:
AE uses team more often than BE. (…) BE prefers side when referring to a competitive match (…).
BE often uses club when referring to a team in general (…).
In BE, a player can be in a side; in a team.
In AE a player can be on a side; on a team.
In CE [= Common English], a player can be in a club.”

25. lummelen, aap in het midden (een kinderspel)
(BrE/AusE/NzlE) piggy in the middle
(AmE) Keep Away, monkey in the middle (New England, East Canada)
(West CanE) pig in the middle
Zie ook wikipedia (link)

Figuurlijk: play piggy/monkey in the middle with sb = iemand zit tussen twee vuren in (bijvoorbeeld twee ruziënde ouders

Voorbeeld van figuurlijke betekenis (AmE) play monkey in the middle:
– They can play monkey in the middle with somebody else. (Scott Turow, The Laws of Our Fathers, p. 510)

26. slang words & colloquialisms

The above information is under constant review. For comments, please contact: info@vertaalbureaus.biz